Kan konglam (RVA Hakha Chin tuanbia tawi)

Catholic (RC) Bupi i lubik a simi Pope umnak Vatican i tlangtlaknak le hruainak thawngin Chin (Lairam) Catholic Bupi cu Mandalay Diocese kut tangah chungtel si ti loin “Hakha Diocese” tiah auh in Laimi chungin Bishop thim a si lai tiah 1992 kum ah Pope John Paul II nih thawng a rak thanh i a rauhhlan te ah Rev.Fr.Nicholas Mang Thang cu Hakha Diocese i Bishop si awkah Rome khua nih a thim colh. 1993 kum March thla ah Mandalay Diocese in i ṭhen i Hakha Diocese dirhnak puai le St.Joseph’s Cathedral Biak innpi hun puai cu sunglawi ngai in tuah a rak si. Bishop Nicholas Mang Thang hruainak chungah lungkhat thinkhat in hmainawrhnak dingah tinhmi pali asi mi; (1)Thlarau lei he a pehtaimi rian, (2) Fimcawnnak, (3) Ngandamnak le (4) Ṭ hanchonak caah RVA (Radio Veritas Asia) hna an si. RVA awthlahnak cu a sining a sangtukmi le a har ngaimi a si hlei ah awthlahnak caah a herhmi thilri a tlamtlin lo nak ruangah siseh, hmuhtonmi le thiamnak nih a tlinh lo caah siseh, AD 2000 kum dongh tiangah awthlahnak lei ah a caan hmaan tein ṭuanchuah khawh a rak si. 2001 kum lawngin co-ordinator nih a caan khiah piakning in a caan hmaan tein in awthlahnak cu tuah khawh a si lo. Zone pali in ṭhen a rak si i cu hna cu, Kalay Zone, Tedim Zone, Hakha Zone, le Mindat Zone hna an si.
2002 June thla 25 ni ah meeting an rak tuah i cu meeting ah biakhiahnak bantukin RVA zone aiawhtu thim an rak si. Hakha RVA Zone aiawhtu dingah Saya Thomas Kip Ling( tleicia) le Saya John Tial Khuai (tleicia) hna nih ṭuanvo an rak lak. Chin miphun cu kan holh a khah dih lo caah a tlangpi in Tedim, Falam, Hakha, le Mindat tiin holh phunli in awthlahnak tuah a si. Hi holh phunli cu awthlah caan rikhiah piak a si. Hakha Diocese i Auxiliary Bishop caah tiah Msgr.Felix Lian Khen Thang cu Pope Benedict 16 nih riankhinhnak thawng a thanh hnu ah, 2006 May6 ah Kalaymyo ah Msgr.Felix Lian Khen Thang cu Bishop Ordination pek a rak si. 22-5-2010 ah Hakha Diocese chungin Kalay Diocese dirh le ṭhen a si lai tiah Pope Benedict XVI nih thanhca a chuah. Cuticun Hakha Diocese le Kalay Diocese tiah pahnih an hung si cang. Kalay le Hakha Diocese tiin a ṭhen hlan ahcun Hakha Diocese caah zung(office) hna cu Kalaymyo ah hrambunh a rak si. Cuticun Bishop Nicholas Mang Thang a ṭhutnak zung cu 2010 hnu thawkin Hakha ah a thar in ṭhial le hrambunh ṭhan a si. Culawng si loin RVA Hakha Chin awthlahnak zung zong Hakha ah an ṭhial. RVA Hakha Chin (Hakha holh) in awthlahnak zung le hruaitu nih a tlaihmi biatlang tawi cu “A Call to Serve Via Air” ‘Media in PathianThawngṭha Bia thanhnak’ ti a si.
Hakha ah zung ṭhial a si hnu in Rev.Fr.Philip Za Hei Lian(tleicia) nih 2010 in 2015 tiang Director of Hakha Chin Service a ṭuan. 5-10-2015 ah Fr.Philip Za Hei Lian cu Pathian sin ah a kan kal tak. Fr.Philip rian cu Fr.David Khin Hmung nih a chaan. Fr.David Khin Hmung cu Diocese i Signis Director a kemh chih,. 2017 thawkin Rev. Fr.Paul Kip Thawng nih RVA Co ordinator rian cu nihin ni thiang a ṭuan.
Hakha holh in vawlei pumpaluk-um Laimi (Chin) pawl kha Biatak a simi Khrih Thawngṭha hrawm awk ah le Hakha Diocese chungum(ramchung), ram lengum Chinmi hna pakhat le pakhat a pehlaih tertu sihram seh tiah saduhthahnak nganpi kan ngei. Vawlei pumpaluk i a ummi laimi(Chinmi) vialte Khrih Thawng tha kan theih i Khrih ah zumhnak, tuahnak le mission rian ah pumkhat kan sinak le Hakha Diocese i vision a simi “Na pennak tlung cang ko seh” tiah Bishop hmuitinh a tlinnak hnga caah a si. Ramchung ramleng Laimi vialte, Hakha holh a thei i a rel kho le a ngai kho mi vialte nih ra kan leng ve uh tiah kan in sawm hna. RVA Hakha Chin Service nih Thawngṭhabia phuannak, nitin ruahding muru, Bilbe relnak, Podcard le Quote card, Pathianbia cawnpiaknak,Catholic bupi le a mithiang hna tuanbia kong,Pope biacahnak le thawngpang dangdang hna zong ni khat ah a tlawmbik voi 4 hrawng post khawh kan i zuam. Zarpini pumh lio le Missa raithawinak program zong Facebook live in kan thlah tawn. Kan ram boruak le thilsining nih a pek rih lo ruang ah facebook live cu caan karlak kan i din chung rih. Caan ṭha le thilsining a ṭhat tik ah Facebook live zong kan rak thlah ṭhan te lai. RVA Hakha Website le Facebook Page hi rak len ding le Thawngṭha Thiang karhter dingah comment, share le Like tuahnak in thazaang kan pe cio u ti zong sawm chih kan in duh hna.