ST. CHARLES BORROMEO (1538-1584)

Tlangbawi cannak Sianginn hna zohkhenhtu

            Tlangbawi a cang hnga mi Siangngakchia, Tlangbawi cannak Sianginn hna zohkhenhtu Mithiang Charles Borromew cu Italy ram Arona khuafate ah 1582 kumah, a chuak. Kum 22 a siah a pu a simi Pope Pius IV nak nih Cardinal le Milan khua i Bishop rian a rak khinh. Council of Trent pumhnak kha a dihtiang a hruai hna hnuah meeting biachahnak vialte kha tlingtein a dihtiang ṭuan dingin lam a rak hmuhsak hna. A uknak peng chung i Tlangbawi uknak (Parish) chungah vakvaih in Pathian bia cawnpiak dingah nawl a rak chuah. Bupi ukmi Tlangbawi caannak Sianginn a onh hmasabiktu a si. A holhka a aa i rianrang in a holh kho lo nain a phungchimnak cu hmual a ngei i a ṭha ngaingai. Charles cu Bupi biaknak phunglam kha a upattuk bantukin thlacamnak hna kha zeitikhmanhah rianrang in a cam lo. Mass ka tuahlio ahhin ka thinlung a vaihvuan a timi Tlangbawi pakhat kha “Missa tuah dingin a rak chuah hlan, Ankifual i thlennak khanah zeidah na tuah tak, zeitindah naa ṭamh” tiah bia a hal ṭhan.

            Bishop pa pakhat nih kei cu zeirianhmanh ka ngeilo a ti tikah Chales nih cu Bishop he pehtlai mi ṭuanvo hna kha a ṭialpiak hnuah ṭuanvo pakhat cio a donghnak ah, “nang cu rianṭuan awk ka ngeilo tiah na chim kho lai maw?” timi soiselnak zong kha a betchih. A ṭuanmi rian paoh ah ningcang tein a ṭuan caah a ṭuanmi hna cu sawhsawh siloin rianrang in a dih khawh. 1576 -78 kum chung i a rak chuakmi Palik zawtnak lio i a ngeihmi chawva thilri hna kha a zuar i misifak hna kha a bawmh hna. Asinain Charles i siamremh ṭhannak hna cu hmunzakipah an cohlan cio a silo mei? Fakpiin dohnak a ingmi upadi phungbia hna chungah Tlangbawi vialte khahmul met a herhnak kong le aa tlak lomi Tlangbawi hna cu ṭhawl awk an si timi zong aa tel.

            Nikhat cu thlacamnak khaanah thla a cam lioah zuarthlai Tlangbawi pakhat nih meithal in a kah. Asinain kuan cu a puan kha a khen ko nain a taksa zeihmanh tongh loin a puan cungah a tan kha khuaruahhar in an hmuh. St. Charles cu 1584 kum, a kum 46 ah Arona khua ah a thi.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *