
LAMKALTU FORHNAK DILEXI TE

POPE LEO XIV I KHRIHFA VIALTE SIN
SIFAKMI CUNG DAWTNAK KONG
1. “Nannih kha Kan dawt” (Biat 3:9). Bawipa nih hi bia hi Khrihfa mibu sinah a chim, cu hna cu, midang cheukhat bantuk siloin, huham le thilri an ngei lo, cu nakin thahnawnnak le nahchuahnak he pehtlaih a si: “Nannih cu ṭhawnnak tlawmte lawng nan ngei… nan ke hmai ah an ra lai i ka kunter hna lai” (Biat 3:8-9). Hi Bible caang nih hin Mary hla bia kha a kan theihter ṭhan: “A ṭhawngmi kha an bawiṭhutdan in a ṭhumh hna i mi toiah a ummi kha a cawi hna, rawlṭammi kha thilṭha in a khimter hna i mirum kha zeihmanh loin a kalter hna” (Lk 1:52-53).
2. Hi dawtnak phuannak, Biathlam Cauk chungin lakmi nih hin, Pope Francis nih Jesuh Khrih lungthin minung le Pathian dawtnak kong Encyclical Dilexit Nos ah a ruahmi a dih kho lomi thilthup kha a langhter. Cuka ahcun Jesuh nih “mibu chung i a niam bikmi hna he” aa pehtlaih ning le a dongh tiang a dawtnak a thletmi he minung paohpaoh a upatnak a fehter ning kha ahleiin “an derthawm, nihsawh asiloah an intuar” 1 tikah kan hmuh. Khrih dawtnak kong kan ruah tikah, “kannih zong midang harnak le herhmi kha hngalhthiam deuh awkah thazaang kan hmu ve, cun a dawtnak karhternak caah hmanmi thilri bantukin a luatnak rian ah i tel ve awkah kan i zuamnak ah kan fehter ve.” 2
[1] Francis, Encyclical Letter Dilexit Nos (24 October 2024), 170: AAS 116 (2024), 1422.
2 Ibid., 171: AAS 116 (2024), 1422-1423.
3. Hi ruang ahhin, Encyclical Dilexit Nos he pehzulh in, Pope Francis nih a nunnak thla donghnak ah Khrihfabu nih sifakmi zohkhenhnak kong he pehtlaiin Lamkaltu forhfialnak a rak timhtuah, cucu Dilexi Te tiah min a pek, Khrih nih anmah pakhat cio sinah cu bia cu a chim bantukin, “Nannih cu ṭhawnnak tlawmte lawng nan ngei”, asinain “kan dawt hna” (Rev: 39) tiah a ti. Hi cauk hi keimah ta ah ser awkah kaa lawm – ruahnak cheuhnak cheukhat ka chap – cun keimah pumpak i Pope rianṭuannak hramthawk ah chuah awkah kaa lawm, zeicahtiah ka dawtmi ka hlan i a rak ṭuanmi nih, Khrihfa hna karlak ah naihniam tein pehtlaihnak fek kha hngalhthiam awkah a saduhthahnak kha ka hrawm. Kei zong nih thianhlimnak lam hi fek tein dirpi a herh tiah ka ruah, zeicahtiah “sifakmi le sifah harnak a tongmi hna lakah amah hngalh awkah hi auhnak ah hin, Khrih lungthin taktak, a thuk bikmi a intuarnak le a thimnak hna cucu mithiang paohpaoh nih cawn an i zuammi kha kan hmuh.” 3
3 Francis, Apostolic Exhortation Gaudete et Exsultate (19 March 2018), 96: AAS 110 (2018), 1137.
4. Jesuh zultu hna nih a lu ah a man a fakmi rimhmui a toihmi nu kha an soisel. Annih nih “Zeicahdah hi thil hi hloh a si? an ti. “Hi zihmui hi tangka tampi in zuar khawh a si i a tangka cu sifakmi sinah pek khawh a si hnga,” tiah an ti. Sihmanhsehlaw, Bawipa nih a lehnak ah “Sifakmi cu nan sinah an um zungzal lai, sihmanhsehlaw kei cu nan sinah ka um zungzal lai lo” (Mt 26:8-9,11) tiah a ti hna. Cu minu nihcun Jesuh cungah a dawtnak vialte a thlet khawh mi niamte le temtuarnak a ingmi Messiah kha Jesuh ah a hmuh. Cu chiti thuhnak nih cun ni tlawmpal ah hling nih a chunh hngami a lu taktak kha zeitluk indah hnemhnak a pek lai! A hmete in tuahmi a si ko, asinain harnak a tongmi hna nih cun dawtnak hmete hmanh nih zeitluk indah a lianngan khawh ti le zeitluk indah hnangamnak a chuahpi khawh ti kha an hngalh. Jesuh nih mah kha a hngalhthiam i a Zultu hna sinah a tuahsernak philh lonak cu a hmun lai tiah a ti hna: “Vawleicung khuazakip ah hi thawngṭha hi an chimnak hmun paoh ah, a tuahmi thil cu amah philh lonak caah chim a si lai” (Mt 26:13). Cu nu nih a tuahmi thil sawhsawh nih tampi a chim. Ahleiin cu lio caan i Bawipa bantukin harnak a tongmi, mah lawng a ummi le a herhmi hna sinah langhter a si ahcun dawtnak hmelchunhnak pakhat hmanh, ahmete hmanh, philh khawh a si lai lo.
5. Bawipa dawtnak cu, sifak dawtnak he aa khat. “Sifakmi cu nan sinah an um zungzal lai” (Mt 26:11) a kan titu Jesuh lila nih Zultu hna zong kha “nan sinah ka um zungzal lai” (Mt 28:20) tiah bia a kamh ve. A chimmi zong kha kan ruat ve: “Hika i unau hna lakah a hmebik pakhat cungah nan tuah bantukin keimah cungah nan tuah ve” (Mt 25:40). Hihi minung zangfahnak sawhsawh kong si loin phuannak a si: mi niam le thilti khawhnak a ngei lomi hna he pehtlaihnak cu tuanbia i Bawipa he i tonnak ah a hrampi lam a si. Sifakmi hna lakah, a kan chawnh peng.
