9 October 2025

📖Mal 3:13-20a, Salm: 1, Lk 11:5-13

Mithiang John Henry Newman, tlangbawi le cardinal philhlonak

Khrih ah ka dawtmi unau hna, Hi Mithiang John Henry Newman philhlonak ah, lungthin lianngan le thinlung ngan deuh a ngeimi, biatak kha ngol loin teimaknak he a kawlmi, Pathian Bia nih zumhnak sining taktak kong kha a kan chimh. Vawleicung mi hna nih an hneksakmi zumhnak a si nain a donghnak ah Pa i a dong lomi zaangfahnak in laksawng a pekmi zumhnak a si.

Profet Malakhi nih chanthar bantukin a ummi thil sining pakhat a langhter. Pathian mi hna cu an phunzai: “Pathian biak cu pakpalawng a si. Miṭhalo pawl an ṭhancho kha an hmuh hna i anmah zumhawktlak sinak man kha an hal. Hihi lungdonghnak aw, thianhlimnak nih a man a pe lo ti zumh ding tukforhnak a si. Sihmanhsehlaw an phunzainak cu Pathian nih a theih. Miding le miṭhalo karlak i thleidannak kha fiang tein langhter a si lai ni, tuaktannak ni a um lai tiah bia a kamh. “Ka min a ṭihmi hna caah cun, dinnak ni cu a damtertu ceunak he a hung chuak lai,” tiah Bawipa nih a ti. A rannak in hmuhmi tehte nih Pathian dinnak he aa kalhmi a lo hmanhah zumhawktlak tein um ding timi auhnak cu a si.

Hi a hmunmi zumhnak hi Jesuh nih Thawngṭha ah a kan cawnpiakmi taktak a si. Aa zuammi hawikom bianabia hmangin, thlacamnak sining kha a langhter. Cucu  zaangfahnak he halnak pakhat lawng a si lo. Ralṭhatnak, ningzah lo hmanh in, zuamnak a si. Mipa nih changreu a hmuhmi cu hawikomhnak ruangah si loin a “nawlnak,” a lungdongh duh lonak ruangah a si. Mah tikah Jesuh nih a ṭha tukmi biakamnak kha hitin a chim: “Hal u law an pek lai, kawl u law nan hmuh lai, king u law innka cu an hunpiak hna lai.” An palhnak um ko hmanh sehlaw, laksawng ṭha a petu vawleicung pale hna he ralchanh in, a halmi hna sinah laksawng sangbik a petu: Thiang Thlarau a petu kan Vancung Pa kha a tahchunh hna.

Mithiang John Henry Newman cu hi thil pahnih aa thlengmi hmelchunhnak dawh taktak a si. Anglican biaknak in Catholic Khrihfabu tiang a fimnak le thlarau lei khualtlawnnak sau cu a nunchung ah “halnak, kawlnak le kinghnak” a si. Hngalhthiam lonak le soiselnak a um ko nain biatak kawlnak ah aa zuam peng. A nuammi biatak cheukhat ah a lung a tling lo. Cun a inkhawhnak cu fimthiamnak lei hnatlaknak lawng si loin tlangbawi le cardinal rianṭuannak a bawmtu Pathian dawtnak he thukpi in tonnak in laksawng pek a si. A minthangmi thlacamnak, “Pathian nih amah caah rian pakhatkhat ṭuan awkah a ka ser… santlai loin a ka ser lo,” timi nih Thiang Thlarau pek dingin Pa biakamnak a zummi lungthin kha a langhter—cu rianṭuannak caah lam a kan hruaitu le thazaang a kan petu Thlarau kha a si.

Cucaah, cu nih kan caah zeidah a sullam a ngeih? Malakhi chung i a phunzaimi hna kha chimṭhan awkah tukforh kan si tikah—ṭhatlonak a ṭhancho i kanmah zuamnak cu theipar a tlai lomi bantukin kan hmuh tikah—Thawngṭha chim peng awkah auh kan si. Dinnak Ni, Khrih hrimhrim cu damnak he a chuak taktak lai ti zumhnak he thlacamnak in kan kingh lengmang awk a si.

Kan i zuamnak cu Pathian lungput thlen aa zuammi a si lo, asinain kan lungthin kha a duhnak he aa tlakter i a caan khiahmi ah kan zumhnak thukpi in ser a si. Pope Francis nih a chim bantukin, “Thlacamnak cu khuaruahhar thil a si lo!Bawipa he biaruahnak a si.” Hi biaruahnak ah hin kan zumhnak cu a thiang i a fek.

Mithiang Newman nunnak nih hi thlacamnak nih hin Pathian zohkhenhnak ah zumhnak thukpi a chuahter ti kha a kan cawnpiak. Kan halmi thil taktak cu kan hmu zungzal lo men lai, asinain Thiang Thlarau cu kan hmuh zungzal ko lai—tuar khawhnak ralṭhatnak, hngalhthiam khawhnak fimnak le rianṭuan khawhnak zaangfahnak.

Cucaah, hi Eucharist chungin lungsaunak a kawltu le ngakchia zumhnak he chuak hna u sih. Lungdonghnak lungput he si loin, Vancung kan Pa nih a kan ngaihpiak i, a caan tling ah, kan khamhnak caah le kanmah pakhat cio a kan auhmi “riantuannak” caah kan herhmi thil taktak kha a kan pek lai ti zumhnak he hal hna u sih, kawl hna u sih law king hna u sih. Amen.