Vawleicung i a pemmi (Migrants) hna le ralzaam (refugees) hna ni

 Pope Francis nih Covid-19 harnak le Vawleicung i a pemmi (Migrants) hna le ralzaam (refugees) hna ni caah a chimmi bia

 Kan Pope Francis nih vawlei ung i a pemmi hna le ralzaam hna ni ah an umnak hmun a him lonak, sifah harnak, kan vawleipi a linh thluahmah caah umnak hmunhma cio ah rianṭuan awk a tlawm cang caah umnak kha a kaltak i rian a ṭuanmi pa hna, nu le ngakchia vialte hna caah thawngṭhabia a chim. Covid-19 zawtnak ṭhalopi kan in lio caan ah kan Pope cu hlawtnak, zeirel lonak, thleidannak a tongmi hna ca zongah a philh hrim hna lo. Atu kum cu mah le umnak hmun kha kaltak in aa ṭhialkam mi ralzaam (refugees) hna ni i avoi (106) nak camtuak ni a si. Cu ni cu September 27, 2020 ni ah tuah a si te lai. Cu camtuak ni puai i theih dingmi thawngṭhabia cu luatnak hmuh dingin Bawi Jesuh bantukin  nawl ka pe timi kha a si. Atu kan chan i zuamcawhnak Kan Pope pa cu minung hna i nunnak caah abikin a herhmi le kan vawleipi a lum thluahmah ruang i a rawkmi pawl hna kong kha abiapi in a langhter. Mah rawhralhnak ruangah nifatin rawlei awk hmuh dingin a har i mah le umnak khua le ram tiang kaltak in an pemnak hmunhma ah khua an sa dih hna. Cu ruangah anmah hna i pawngkam sining cungah chambaunak tampi a chuak. Ram chungah inn le lo ngeihlonak hi atu kan vawleipi ah asangbik mi harnak a si. 2020 kum, vawlei pumpi nih theihternak ah khua le ram a kaltak mi hna, buainak hna, harnak a phunphun ruangah inn le lo ngeilo zaapi hi nuai 33.4 an si. Mah minung zaapi cu ram 145 in an si i 2019 kum chungah a rak cangmi a si. Ram daihlonak, harsatnak a phunphun ruangah kum fatin, inn le lo a ngeilo mi thongreng lo a chuahter. Tulio kan tonmi puicimh zawtnak ruangah rianrang in a herhmi thil pawl kha rianrang in a bawmkhotu ding phu hna caah harnak an tong kho. Cu harnak a tongmi hna nih Pathian mithmai kha an hmuhkhawh ṭhan. Mah zuamcawhnak cu 2018 kum ah Pope nih a rak langhter bantukin nihin ah biafang (4) in hi cazual ah a langhter. Cu biafang (4) hna cu Donnak, Huhphenhnak, Bawmhchanhnak le Sersiamnak an si. Biafang thar (6), 2018 kum i casual ah aa rak telmi biafang hna cu tukum ah an bet chih ṭhan. Cu biafang thar (6) ah santlai mi rian zong aa rak tel cang. Cu biafang (6) hna cu:-

  1. Theihfian ding a herh

Theihfiannak hi a biapi mi karhlannak a si. Khua le ram kaltak mi le inn le lo ngeilo mi hna kong kan chim tikah kan zapi ten an konglam hna le a ummi minung zat chimnak lawng in a dih tawn. Asinain mah minung zat chimnak lawng siloin anmah minung taktak kha va ton in an konglam va hal hnu lawngah an sining kan theih lai. Tahchunhnak ah Covid-19 puicimh zawtnak hi kan ton i a harnak kan theih ruangah zeitlukin ṭih a nun ti kan i fian bantuk kha a si.

2. Anmah he naihniam tein um i zuam

Ṭihphannak le ṭha tein ruah setsai hmasa lo i a ṭha lomi ruahnak rak ngeih chungmi nih midang he a kan hlaṭer. Cu bantukin anmah an herhmi kha dawtnak in bawmhchanh dingah a kan hlaṭer. Midang he naihniam tein um kan ti tikah a caan ah i pekchanh taktak a hau. Abiana ah a luancia mi thla hna ah Covid-19 zawtnak a ngeimi hna kha ṭihphan lo ten a zohkhenhtu sibawi hna, sii lei sayamah hna i an lungput cu kanmah hna caah zohchunh awktlak taktak a si.

3. I remnak caah midang bia ngeih a hau ve

Atu kan vawleipi ah thawngpang tampi a karh. Midang chimmi bia ngaih duhnak lungput kan ngei ti lo. Cu lungput kan ngeihṭhan dingah toidornak in midang bia kha ṭha tein kan ngeih a hau. Mah lawngah biatak tein remnak a umṭhan lai. Hi zawtnak ruangah thlavai kiang ding tiangin kan khua, kan lam cio ah mi kan king/ṭhing. Hi bantuk a daihtuk hi thazaang dermi, tuahding thei lomi hna le harsatnak a tongmi kan vawlei pi i a authawng ngaihkhawhnak ding caanṭha pakhat a rak si.

4. Pekchanhnak leiah karhchin a hau

Sertu Pathian nih kan vawleipi hi mi tlawmte lawng nih kutpi samh in uk i anmah lawng a miak hmuh ding kha a duh lo. Covid-19 puicimh zawtnak cu a rummi lawng nih an ing lo. Kan zaapi nih kan in cio bantukin a ṭhathnemnak lei zongah kan dihlak in kan in ṭi ding a si timi kha a kan theihter. Curuangah himten kan um kho lo i a nung peng ding zong kan si lo ti kha a kan theihter.

5. Bawmhchanhnak ah i tel

Harnak a tongmi hna kha kanmah nih bawmhchanh kan duh hna ahcun atu an sining in luatnak dingah kan bawmh hna a hau. Hmunkhat ten rianṭuan ṭinak hi zeitluk indah a biapit ti cu Covid-19 zawtnak pi nih hin a kan cawnpiak. Zeiruangah ticun pumpak in i tel ṭinak ah zeitik caan hmanhah abiapi tiah cohlan a tong lomi pawl hi a biapi mi an rak si. Curuangah ahopaoh kan biapitnak kha theih dingah i zuam in chungkhar bantuk lungkhat thinkhat si dingin sersiam ding a si. 

6. Sersiamnak lei ah i tel i ding

Amah nih a sermi ram ah Khrihfa zaapi nih ṭuanvo kan ngei tiah Pathian nih a ti. Cucaah ziar ngeihnak, lung i khah lonak le lung i khat lo dingin tuah duhnak Lungthin ngeih loin hmunkhatte ṭuanṭi kho dingin kan cawn a herh. Tulio kan sining ah pumpak ca lawng, i ruah ding caan a si lo. Aruang cu kan zaapi ten kan tonmi thil hi kan inṭi dih. Kan umnak hmun zohkhenh kilven ding le Pathian nih a rak timhning ten a sinak hnga ramkip in i telnak, kan vawlei cung ummi zaapi lungrualnak, kan umnak hmun i zulhding hna le a hohmanh chiahtak lo ding a herh.

St. Joseph kha tahfung ah chiah in thlacamnak

Pope cu a biachimnak kha thawngthanhnak tlangter ah a khirhṭhan mi thlaichunhnak in a donghter. Cuti thlaichunh in a chimnak cu St. Joseph sinin a hmuhmi a sinak kong, zeicah tiah cun ngakchia Jesuh thitha der in a um lio caan ah ngakchia cungah harnak a tlunkhawh caah Izipt ram lei zaampi dingah rumro hnek in fial a rak si. Ka Pa, nangmah cu na caah mansung ngaimi bawhte Jesuh le a nu, Nu Mary kha ṭhatlonak i ṭhihphaihnak, ṭihnung ral in humhim awkah St. Joseph kut ah na rak pek. Kannih zong St. Joseph i khamhnak le bawmhchanhnak kha kan tinco ter ve hram ko tuah. Huatnak ral in a luatmi  hna i vansannak kha hrawm in a tuar ve mi hna cu ralluatnak, sifah derthawmnak, thil sining a phunphun ruangah khua le ram kha kaltak in a zaammi kan unau hna zong kha rak khamhpiak ko tuah hna. A himmi hmun kha rak hmuhter ko hna. St. Joseph tlangtlak thlacam piaknak thawng cun cu a hartuk mi fahnak a tongmi hna kha ṭhawnnak na pek hna i pehzulh tein an ṭhan khawhnak caah, an ngaihchiat lio caan ah hnemhnak le ralṭhatnak rak pe hram ko hna. Maw … Ahmaan (ading) i khuahmu khotu kan Pa, annih kha a dong i a cohlangtu hna kha; nangmah cu Bawhte Bawipa Jesuh le a nu, Nu Mary kha nunnem mi dawtnak in na dawt hna bangin dawtkhawhnak rak ngeihter ko tuah hna. Nifate an herhmi rawl kha an kawl i an ei an dinnak ah rak zohkhenh ko hna. Rian huham kha rak karhter ko tuah. Innchungkhar zongah eidin hruk-aih, hnipuan tlamtling in daihnak he rak lawmhter ko hna. Hi thluachuah veel dihlak kha St. Joseph bawmhnak he Izipt ram lei an tlik an zaamnak thawng cun thihnak in a rak luatmi na Fapa Jesuh Khrih min in kanin hal. Bawipa, nangmah duhnak ningin cu bantuk zumh awktlak taktak a simi chungkhar uktu sinak in a dawtmi Nu Mary i betchih thlacampiaknak thawng zong in kanin hal. Amen.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *