Cardinal Charle Bo I Thanhca
December 1, 2019
Myanmar ram cu hma tampi chiahru ngaiin a rawk lio mi ram pakhat a si i thlop a herh ngaimi ram a si. Kum (70) chung, ramchung ah a rak cangmi, tlangcungmi buaibai hnahnawhnak, aana hmang he aa lomi uknak le Biaknak, miphun lei luantuknak ruangah ṭihnung thisen luannak, thihloh rawhralnak, sal tuahnak, tlaihhremnak le fahternak hna a rak chuak. Huatnak le raldohnak ruangah a thongza mi tampi hna cu innle lo kaltak in an rak zaam. Kokek pawngkam a rawhralnak in ṭhanchonak zong a zor i fimthiamnak lei zong a niam chin. Myanmar ram chuak unau tefa hna zong kan ram he nunphung le ram aa thleidanmi ramleng hmundang ah an ṭhanglian ve.
Myanmar ram cu Kumhrabu tampi vawlei lenglei he kan i hlaat. Kanhnung kum (7) chungah ruahchannak niceuṭha a rak tlang nain a thar a thar a simi thil sining chiahru nih a rak khuhchilh ṭhan hoi.
Tucaan hi thilhmannak, ningcangnak, daihnak le i remhṭhannak hna kha hmaihoih in sersiam caan a si. Kannih cu Tlangbawi (phungki) pakhat lawng kan si i Sihni kan silo bantukin ramkhel rianṭuan zong kan si fawn lo. Cucaah atu kan ton liomi ramkip he aa pehtlaimi kongkau ah muaithai in ka chim lai lo. Asinain daihnak kan duh ahcun ningcangnak, remdaihnak le a hmaannak kha theih in cohlannak hna a herhnak kongtu cu ṭha tein ka hngalh.
Cucaah ram hruaitu hna nih meithal he thisen luanternak kha hnon in Myanmar ram chung um tlangcungmi phu hna, biaknaklei phu hna he hmaitonh ceihṭi i kumhra bu tampi chung a rak cangmi hnahnawh buainak hna kha ramkhel kalning in daite in fianter ding, daihnak, ningcangnak, a hmaannak le rualrem ṭhannak hna kha a thar in thawkṭhan awk ah nawl kan duh hna.
Ramkip chungkhar hna he zong ningcangnak kan kawlnak ah Myanmar rammi ca zong ruatchih uh ti kan duh piak hna.
Abikin minung cungah tuahsual mi sualnak hna ruangah ṭuanvo ngeitu hna an sualnak a fiannak hnga langhter khawh i zuamnak ah ruahlo piin ṭuanvo ngeilo hna cungah sualphorhternak, Myanmar rammi dihlak huap in danpeknak chuahter lo ding, sifakbik mi hna kha fahternak in hrial cio ding in ramkip chungkhar dihlak kha kan nawl hna. Myanmar ram cu a luancia kum (7) chung khengte Vawlei lenglei he pehtlaih ṭhannak ser dingah harngai in a rak i zuam. Cucaah ramkip chungkhar hna nih a chia ngaimi minung covo hrawhnak, a dinglo mi tuahsernak hna caah ṭuanvo ngeitu hna cung lawngah hmaihoih in langhter khawh i zuam uh tiah forh kan duh hna.
Catholic Bupi cu ningcangnak caah langhternak kha fakpiin pa a pekmi a si. Bible ca chung i (Wisdom 31:8-9) ah “Holh-aat le hnon a tongmi hna covo caah na kaa pau law chim tuah” tiah chimhrinnak a tuah. Keimah ka ca chuahmi zongah cu bangin tuah khawh kaa zuam ve. Nai-teah chuahmi “A hriangbik hmun in ruahnak langhternak” (အစွန်အဖျားဒေသမှ ထောက်ရှုဆင်ခြင်ချက်) timi ah khan Myanmar cozah, Ralkap, zatlangphu hna, tlangcungmi phu hna, Biaknak le phu hna nih zulhawk a herhmi zohchunh awktlak (စံတန်ဖိုး) hna kha ka rak langhter cang.
Catholic Bupi nih ningcang tein umnak le daihnak, a hmaannak le rualrem ṭhannak hna cu kutsih hmunkhat in kaarhlannak hna an si tiah a cohlang. Ningcang te umnnak le rual remṭhannak lam kha Myanmar nih a zulh khawhnak dingah ramkip bawmhnak a herh. Kannih dihlak hmunkhat ah kutsih in daihnak kan kawl khawh nakhnga kan ram le ramkip chungkhar hna caah thla ka cam. Rammi dihlak ṭihnak lungthin ngeih loin miphun kip, biaknak kip aakhat mi hmun hma, aakhat mi tinvo/nawlngeihnak, aakhat mi huham a ngeimi Myanmar ram serkhawhnak dingah kan si khawh tawkin kan i zuam cio a herh ko.
Kannih vialte kha Pathian nih daihnak lawmthluan ah a kan hruai nakhnga fakpi in thla ka cam.
Cardinal Charles Bo
Yangon Catholic Diocese, Myanmar.