Bawinu i Ngaihchiatnak Ruahnolhnak

September 15, Monday

Luke 2:33-35/John 19:25-27

Dawtmi ulenau hna, Phungchimtu minthang Dr. G. Campbell Morgan nih fapa pali a ngeih hna i an dihlak in phungchimtu ah an hung ṭhang i tlangbawi pakhat nih a ṭialmi phungchimnak in hi tuanbia hi ka rel. Nikhat cu, khual pakhat a rak phan i, an chungkhar dihlak in ṭhutnak khaan cabuai pakhat pawngah an ṭhu. Khualpa nih Howard timi ngakchiapa pakhat kha hlen dingin bia a khiah. “Howard,” tiah a hal, “nan chungkhar ah ahodah phungchim thiambik a si?” A pa cungah upatnak nganpi a ngeimi Howard nih cabuai lonh in a pa cu a zoh i caan tawite hmanh hngah loin, “Ka nu,” tiah a leh.

Nule nih, an hngal lo men lai nain phungchimtu tampi fonhmi nakin an fale zumhnak ṭhanchonak caah ṭuanvo an ngei deuh tawn. A ngaingai ti ahcun, hi vawlei ah nu nih a fale caah a chiahtakmi rosungbik cu zumhnak nun thukpi le zohchunh awk tlakmi tehte khannak a si tiah an ti. Cun cucaah Dorothy Law Nolte, Ngakchia nih An Nunnak ah An Cawnmi bia hna hi hrawmh ka duh hna:

Ngakchia nih soiselnak he an nun ahcun, sualphawt an thiam.

Ngakchia hna nih ralchanhnak he an nun ahcun, doh an thiam.

Ngakchia nih nihsawhnak he an nun ahcun ningzah an thiam.

Ngakchia nih ningzahnak he an nun ahcun, sualphawtnak an cawn.

Ngakchia nih lungsaunak he an nun ahcun lungsau tein um an thiam.

Ngakchia nih thazaang peknak he an nun ahcun mah le mah zumhnak an cawn.

Ngakchia nih thangṭhatnak he an nun ahcun, lawmhnak an cawn.

Ngakchia nih dinfelnak he an nun ahcun, dinfelnak kha an cawn.

Ngakchia hna cu him tein an um ahcun zumhnak ngeih an thiam.

Ngakchia hna nih cohlannak he an nun ahcun, anmah le anmah an i duh.

Fale nih cohlannak le hawikomhnak he an nun ahcun, vawlei ah dawtnak hmuh an thiam.

Cun Ngaknu Him Mary zong nih, Jesuh a hngakchiat lio tein minung puitling a si tiang a nunnak ah huham a ngeituk ti ka zumh.

Nihin cu Bawinu i Ngaihchiatnak Puai kan tuah. Phunglam ningin, Thluachuak Nu Mary nih “mit nak” pasarih a hmuh, zeicahtiah a Fapa, Jesuh Khrih he kan khamhnak a chuahpi caah. “Mit nak” pasarih nih a nunnak ah ngaihchiatnak thil cangmi pasarih kha a chim duhmi a si. Hi ngaihchiatnak thil cangmi ngan pasarih hna hi: 1) Simeon chimchungbia – vainam nih a lungthin a tuk lainak, 2) Izipt ram ah zamnak – A chuakka mi Naute he zam a hau,  3) Nithum chung Jesuh a sungh – Biakinn ah nithum chung fahnak in a sungh, 4) Jesuh cu Calvary lei kalnak lam ah – Calvary lei kalnak lam ah Amah he an i tong i cu thil hmuhnak nih a lungthin a khenh taktak, 5) Vailamtah hram ah Mary – A thih kha a hmuh, a donghnak a aunak kha a theih i ti he cawhmi a thisen hmanungbik a chuahnak he a hnak aa hunnak kha a hmuh, 6) Vailamtahnak in Jesuh cu a lak- Minung fapa hna lakah aa dawh bikmi a cawlcang lomi pum (ruak) kha a kut chungah a cohlan, cun 7) Jesuh vuinak – a ruak kha Thlan ah chiah ding a ngei, Amah kha thlan ah chiah i a cawmkenmi a fapa, Johan he Jerusalem ah kirṭhan ding in rian a ngei.

Hihi Pathian Nu i thlaraulei martar a sinak le a Pathian Fapa i temtuarnak le a thihnak kha a zaangfahnak kong a kan theihter ṭhannak caah a si. A ngaingai ti ahcun, Lives of Saints timi cauk ningin, Khrihfabu nih kumkhat ah voihnih, Passion Week Friday ah vancunglei a Nu i ngaihchiatnak kha a philh lo. Cun kumzabu 15 thawkin, hi zong hi vawleicung Khrihfabu nih a zaangfahnak caah a pekchanh i cucu nihin ah a si. Hihi Pius VII nih saltannak le saltannak in a kir hnuah a dirhmi a si, cucu 1809 in 1814 tiang a rau. Zeicah cutin a si? Mary cu Mystical Body timi Khrihfabu i Nu zong a si ti kha kan hngalh a hau. Khrih nih fahnak a tuar ti lo, cun Bawinu caah zong, a fahnak vialte cu kan hngalh bantukin a dih cang. Sihmanhsehlaw, ngaihchiatnak hla cauk nih hitin a ti: “Maw ngaknu, aho he dah tahchunh khawh na si lai, na harnak cu rili bantuk a si,” tiah a ti. Europe ram pumpi ah Mary milem le hmanthlak hna cu France ram i Raldohnak hlan ah an rak ṭap, cun a milem hna cu nihin ah hmun tampi ah an ṭap ṭhan. Nu i a thukmi zawnruahnak cu a Fapa Thilthup Pum caah zungzal in hmuh a si, cu nih cun a minung sinak ah Pathian thihnak kha a chuahter ṭhan a hau, a sining nakin a sang deuhmi zangfahnak ṭhawnnak nih a cawi.

Dawtmi ulenau han, Cucaah nihin ah, Bawinu Mary i Ngaihchiatnak nih vawleicung a fale kha

anmahle vailamtah; cu nih cun Khrih i temtuarnak kha a tling ter caah, i put peng dingin thazaang a pek hna. A Fapa nih a nunnak ah a tlangpi in aa kalhmi thil hna kha a tuar hmasa ti a hngalh caah a si. Khrih cu minung kan ngaihchiatnak le harsatnak kipah a kan hruaitu a si.