Dai Mana Ling i Hmuhnak

CAṬIALTU I CHAMBAUNAK LE TINHMI
Hmasabik ah hi Biahalnak le Bialehnak cauk te chuahkhawhnak nawl a ka petu Thumkomh Pathian kha ka thangṭhat. Catholic Bupi i hmasabik Pope a si i Jesuh Khrih nih a rak thimmi Peter nih mah le zumhnak kha dirkamh awkah a cawnpiakmi cu “Anmah i tlerhkhonnak kha ṭih hlah u, lau hlah u, nan lungthin taktak in Bawipa Pathian cu ṭihzah u, ruahchannak nan ngeihmi kong kha, ka chim tuah u, an timi hna an um ahcun, nemnak le hmaizahnak in chim khawhnak dingah timhcia tein um zungzal u; Khrih zultu nan si ruang i nan ziaza ṭha a soimi hna nih khan nan ziaza ṭha an hmuh tikah anmahtu an ning a zak lai. Nan chiaṭha thleidannak kha thiang tein um ter u” (1Pet 3:14-16) tiah kannih Catholic fale dihlak kha thazaang a kan pek. Cu bia cu amah pumpak hrimhrim nih a thih tiang a rak tuah khawh.
Hi caukte ka chuahchannak bik cu Catholic Khrihfa pumpek pakhat cio nih kamkhat lei mi hna i soisel (congoih)nak konglam hna kha Bible ningin mah le zumhnak kha dirkamh khawhnak caah le Bupi nih a tuahser mi, umtuning hna hi khoika in dah a rak i thawk. Zei konglam ruangah dah hi tuahning upadi hna hi kan zulh i kan tuah, tiin soisel congoih mi biahalnak hna kha Bible chung i Bible caang he zeitluk tiang dah aa tluk ti kha fiangfai tein theih i, lehkhawh dingah abiapi in kaa timhmi a si. Zeicah hitihin ka chim ti a si ahcun chantiluan hi nikhat hnu nikhat rangtukin a ṭhancho bangin sur bantuk aa tahmi zatlang pehtlaihnak “Mass Media” i khuhchilhnak cu a rangtuk hringhran. Bianaah “Facebook, Instagram, Messeger, WeChat le Viber” kha hmangin thawng diklo hna kha AD (33) thawk tein nihin tiang sangtuk ralṭhatuk in a rak dirmi, Jesuh Khrih nih a dirhmi Catholic kha a phunphun in an doh an congoih tikah, zumhnak a fek lomi Catholic Khrihfa cheukhat thinlung an vairuanh ter tawn hna. Hi thil umtuning khamh awkah Catholic chungin a thei a hngalhmi hna nih a si khawh chung an lehkhawh ve a hau. Tuchan ahcun thabat zaangba in khuate leiah va kal i Pathian kong, Catholic kong a rak chimmi kan hmai i Catholic Khrihfa hna le mission a rak ṭuanmi Tlangbawite ninglam he aa lo ti loin pehtlaihnak thilri hna hmangin an phaknak hmunin mission rianṭuan khawh chan a si cang. Kan biaknak chungah a um cangmi Khrihfa hna i zumhnak cu hi caukte an relnak thawng cun kamkhat lei in ṭhancho khawh a si ti ruahchannak he ka ṭialmi a si. Kan hawi Khrihfa hna kha soisel sualphawtnak in ka ṭial ka chuahmi a si hrimhrim lo i kan hawi Khrihfa hna lenglei hmuhnak in theihṭung loin an soiselnak hna kha a chung taktak in lehrulh ṭhannak a si. Ahleiceiin Catholic Bupi i tuahning upadi vialte hi Bible chungta lawng an si; Bible hram bunhmi zumhnak tuahning upadi lawngte an si kha an theih i Catholic Bupi cungah zumhnak a hmunnak hnga ruahchan mi a si.
Caṭialtu (keimah) nih hi cauk chung i ka hmanmi biafang hna he pehtlaihin nawl kan duh hna. Pakhatnak cu; Myanmar ram i Catholic Bupi kha a hruai i (CBCM) Bishop pawl nih timhtuah zohfelnak in an chuahmi Catholic Bible kha ka hmanlo caah a si. Zeicah ka hmanlo tiah cun atu ka chuahmi cauk hi Myanmar ram i a ummi kan hawi Khrihfa tamdeuh hna i Saya Judson nih a letmi Bible cauk pakhatte lawngin soisel dohnak hna kha fiantermi a si caah, cu biahalnak hna he aa tlak dingin budang Bible cauk kha ka hmannak a si. Cucaah kan hawi Khrihfa pawl he biaknak lei biahalnak le bialehnak tuah tikah tlamtling dingin Myanmar ram i kan hawi Khrihfa pawl nih an hman zungzal mi Saya Judson nih a lehmi Myanmar Bible kha ka hmannak a si, tiah Catholic Khrihfa hna kha hngalhter kan duh hna. Aruang cu, upadi pakhat ah a konglam pakhat hi Bible chung i aa tel lawngah an cohlan kha hngalh a herh. Hawile hna caah Myanmar ram i Saya Judson nih a letmi biafang kha ‘a si’, ‘i’ ti tiangin an ciah (by heart) dih caah a si. Annih an hman mi Bible ka hman a si ahcun a tlamtling deuh bantuk a si. Ramleng Khrihfa hna ca zong a si ah, Myanmar ram i hawi Khrihfa hna caah “King James Version” timi “English Bible” lawng kha tamdeuh nih an hmanmi a si. Pahnihnak ah; “Kan Khrihfa hna” timi biafang hmannak kha a hrang deuh tiin a intuarhmi pawl caah kan nawl ko hna. Hi biafang hmanning ah Mirang nih cun “Protestant” tiah hman a si ko nain Myanmar rammi dihlak thinlung ah a cam cangmi “Budang Khrihfa hna” timi biafang kha ka hmannak a si. Hi cauk cu kan hawi Khrihfa hna dihlak caah ka ṭial hnawh chanmi cauk a si lo. Zeicahtiah hawi Khrihfa hna ahhin an cohlan ning aa khah cio lo caah a si.
Catholic ca tu ahcun, “Catholic, Roman Catholic Mission (RCM), Roman Catholics (RC), Roman Catholic Church” timi biafang hna kha ka hman ko. Biaknak kong biahalnak le bialehnak cauk a si caah, annih zong nih, “Nannih RC,” tiin an chim an hman cio ve caah “nan nih budang pawl” tiin ka hman venak kha ka theihthiam piak uh tiah chim ka duh. Hi cauk cu Catholic pawl calawng siloin budang Khrihfa hna zong nih relkhawh a si ve i annih an rak soisel (congoih) tawnmi kha ahmaan maw? timi zong a tuaktanter dingmi cauk zong a si lai, tiah ruahchannak ka ngei. Ngaite cu annih leikap kha kannih Catholic pawl nih Bawi Khrih ah “Kan unau Khrihfa hna” tiah kan kawh hnanak zong kha theihter ka duh. Khrihfa phun (2) a um. Catholic Khrihfa le a dang Khrihfa “Protestants” ti an si. Kan hawi budang Khrihfa hna lakah zeizongte kha thleidan in a theihthiam i soisel congoih a hmang lomi dawtmi unau Khrihfa hna kha soisel congoih in ṭialmi caah hmuh loin theihṭung hngalh ṭunglo in soisel a hmangmi hna kha lehṭhannak caah ka ṭialmi a si kha ka theihthiam piak u tiah nawl kan duh hna.
Hi caukte kan relnak thawngin Catholic pawl zumhnak cu biaknak dang hna nih zeitlukin soisel hna hmanhsehlaw Jesuh Khrih nih a dirhmi Zultu hna hrimhrim nih Jesuh cawnpiaknak ningin pehzulh an cawnpiakmi Catholic Bupi chungah kan um i Jesuh Khrih kan biak hi khamhnak caah zeitluk in dah zumtlak a si timi kan theih ahcun caṭialtu i ruahchannak a tling lai i, hi cauk chuahhnawh channak zong teinak a hmuh lai. Hi cauk a relmi paoh nih a dikmi Bible i ahmaannak kha theihhngalh cio hram hna u; Catholic Khrihfa dihlak nan ngandam sehlaw Vancungram ah mithiang Lamkaltu hna he hmunkhat tein zungzal nung Pa Pathian kha nan thangṭhat khawh cio nakhnga, Pa, Fapa, Thiang Thlarau a min in, Amen.
Holy Spirit Catholic Church
Diocese of Owensboro
Bowling Green, Kentucky State, USA
Feastday of the Assumption of
The Blessed Virgin Mary, 15th August 2019