Monday of the Sixteenth Week in Ordinary Time, July 21, 2025

Rili aa ṭhen lo tikah—Zumhnak, Hmelchunhnak le Kan Caah A Dohtu Pathian
Bible relnak hna : (Exod 14:5-18; Salm: 15; Mt 12:38-42)
Khrih ah dawtmi Unau hna, nihin ah nunnak rili hna cu tan khawh lo tiangin a kau tukmi a lo tikah, harnak caan ah kan Pathian cu ahodah a si ti a kan hngalhtertu biatak kha kan ruah ṭhan lai. Exodus 14 chungin thazaang petu tuanbia chungah kan pil. Hika ahhin lam a umlo bantukin a lang ko nain lam a sertu Pathian kha kan hmuh. Mah thil sining kha na mitthlam ah cuanter hmanh. Israelmi hna cu Izipt ralkapbu le ṭih a nungmi Rili Sen karlak ah an i hreng. Annih cu an i hngatchan, ruahchannak an ngei lo. An au thawng cu van tiang a phan i, hi lungdonghnak caan ahhin, Pathian zohkhenhnak he an i tong.
Mithiang Ambrose nih fim ngaiin a chim bantukin, Pharaoh caah thlan a rak simi cu Israel caah tikhor ah a cang. Pathian nih an hlen a kawlmi rap hrimhrim kha velngeihnak lam ah a canter. Hihi kan biakmi Pathian a si. Kan muihnak caan hna kha a ceunak a ceu khawhnak ding caah caanṭha ah a kan thlen. Ṭihphannak hmai ah Pathian nih a mi hna cu fek tein dir dingin nawl a pek hna. Ṭih hlah! Fek tein dir u! Bawipa khamhnak hi zoh tuah u. Mah cu nem tein ruahnak cheuhnak sawhsawh a si lo; Pathian lamhruainak a si. Lungretheihnak tilet nih a kan den tikah, kan dirhmun kha tlaih peng awk le a hnin kho lomi a zumhawktlak sinak kha i bochan awkah auh kan si.
Matthai 12 chung i kan Bawipa bia kan ruah tikah, a biapi taktakmi hmelchunhnak pakhat lawng a ummi kong kha kan hngalh. Jesuh nih Jonah hmelchunhnak kong a chim, thawhṭhannak ritnak a phurtu hmelchunhnak, lungdonghnak a donghnak bik a phi a si. Pope Benedict XVI nih thawhṭhannak cu hmelchunhnak a si ti kha a kan theihter. Thlichia kip ah lam a kan hruaitu meiinn a si. Hmuhsaknak le a rannak in lungtlinnak a herhmi vawlei ah, a lenglei zoh loin kan hneksaknak ah a thuk deuhmi sullam kawl ding in kan i cinken. Nifate harnak kan tong—tilian, meikang le lihnin ti bantuk kokek rawhralnak hna tbk. Kan pawngkam vawlei a hninh bantukin a langh tikah, fek tein dir dingin auh kan si. Raltuknak, dinlonak le sifahnak tibantuk minung nih kan tonmi harnak hna lakah, kanmah caah ral a kan dohtu Pathian kha i bochan in kan dirhmun ah dir awkah cawnpiak kan si rih. Cun kan kalnak pumpak Rili Sen—leiba, zawtnak, ṭihnak hna zong an um. Hi harnak hna hi tei khawh lomi ah an ruah khawh. Lungdonghnak in an kan pilter khawh. Sihmanhsehlaw, hi pumpak hneksaknak hna hmanh ah Pathian cu kan kulhnak a si ti kha philh hlah u tiah kan forh hna. Amah cu kan dornak a si.
Cucaah, hi biatak hna hi zeitindah kan lehrulh hna? Pakhatnak ah, na Rili Sen (Red Sea) thilri ser dingin thazaang kan pek. Fek tein dir khawh awkah zei thilri dah na herh? Na thlacamnak, na cathiang, na khua kha pumh hna. Pathian biakamnak he i thuam. Pahnihnak ah, midang caah thawhṭhannak hmelchunhnak a si. Na nunnak cu Khrih thawngin a rami ruahchannak le teinak tehte siter. Zumhnak ah fek tein na dir kha midang nih an hmuh tikah mah bantuk ṭhawnnak kha kawl awkah thazaang an hmu ve lai. A donghnak ah, lungretheihnak kha thlacamnak ah thlen hna u sih. Ṭihphannak nih a tei loin kanmah ca le midang caah fakpiin thlacam hna u sih. Moses nih a ṭhiangṭhunh a hler bantukin kannih zong kan aw kha van ah hler hna u sih.
A donghnak ah, Rili Sen a ṭhentu Pathian cu nihin tiang rian a ṭuan rih ko ti kha theihter ṭhan ka duh hna. Rili aa ṭhen lo tikah, Amah nih kan caah a doh ti kha philh hlah. Ruahchannak Pathian, khamhnak Pathian, lam a sertu Pathian a si. Cucaah thinphang hlah, fek tein dir law Bawipa khamhnak kha tehte khaang ko. Amen.
A si kho lomi lam ah Ávila khuami Mithiang Teresa:nih
“Tilian a hran tikah, Pathian nih, ‘Rili chungah lam ka ser i ramlak ah tiva ka ser hna,’ (Is 43:19) zumhawktlak tein kal u.”
Pietrelcina khuami Mithiang Pio cu Pathian caan kong ah:
“Thlacamnak cu rili a cheutu ṭhiangṭhunh a si, sangpi ah i tlaih—kan i zuamnak kan ngol tikah Pathian nih rian a ṭuan.”
Pope Francis nih lungdonghnak dohnak kong ah:
“Pathian sinin hmelchunhnak hal hlah u, hmelchunhnak si u, vanchiat caan ah ruahchannak kuang bantuk si u” (Homily, 2020).
Mithiang Johan Paul II Thawhṭhan kong: ah
“Thlaan a lawngmi cu Biakam Thar Rili Sen a si, thihnak kha zungzal in a pilter” (Urbi et Orbi, 1998).