Chungkhar

Audio in ngaihnak 🎧🎧🎧👇

      Pakhat le Pakhat A sining tein Cohlannak

Chungkhar kongah Pa le Nu hna cu pakhat le pakhat kha asining tein cohlan piakawk asi. Minung pakhat cio chambaunak le ti khawhnak a pahnih ning te in theihthiam cohlang awk asi lai. Ahohmanh sualnak ngeilo mi an si lo. Hi vawlei ah asual lomi pakhat hmanh an um lo. Minung timi cu apalh khomi, thazaang a dermi thilnung, aṭha le a chia a ngeimi thilnung an si ko lo maw? 

Aṭhi -um dingmi mopa le monu hna cu pakhat le pakhat luatlukin i ruahchanh ding asi lo. Luantukin saangpi ah ruah ding zong aherh lo.

Dawtmi kha luantukin saangpi ah na ruah (chiah) ahcun, luantuk in naa ruahchanh ahcun kuttongh nunnak ah mah ruahnak bantukin a rak silo tikah ngaihchia in an lung a rawk ṭheo tawn.

Pakhat le pakhat a siningtein chambaunak le tikhawhnak kha theih piakin cohlang i komhnak thawngin nuamtein kuttlaih an umṭI kho lai.

Pakhat le pakhat asiningte in cohlang i komhnak ah pakhattahnak (pedan) in a dang pakhat kha tah lo ding abia pi in ralring ding asi. Keimah ka tuah khawh tluk in na na tuah kho ve lai. Keimah dawt tlukin na ka dawkho vel ai tiin rumro in hal chih ding a si lo.

Hi bantuk na hak ah cun nangmah cu amah kha nangmah tahfung le cohlan hawikomhnak menmen asi. Amah tahfung in cohlan komhnak asi lo caah asining te in komhnak asi ti lo. Minung pakhat le pakhat nunnak tahfung aa khah kho lai lo. Nangmah cu nangmah na si ko i amah cu amah asi lo. Cucaah nangmah tahfung le amah tahfung cu aa khat bak kho lailo.

Pakhat le pakhat aa khattein asi kho lai lo. Cuti asi kho lo mi kha rumro in aakhatein sister nak nih pehtlailhnak kha ahnursuan khawh caah ralring ahau.

Pakhat le pakhat asiningtein cohlan i theihthiam le ngeithiam in dawtkhawh lawngah chungkhar kong cu a nuam i a dai lai.

Na dawt mi intuarnak, na dawtmi duhnak, na dawtmi a chim duhnak zong kha upattein na ngaih piak lai. Nangmah cu biachimthiam mi lawng na si i, a ngaithiamtu na si lo ah cun, nangmah lawng nih na chim i na dawtmi chimnak caanṭha nap ek ve lo ahcun, pakhat le pakhat i theihthimnak a zorter tu, amah intuarnak, amah hmuhnak hna kha asiningtein a langhchuah duhnak lungthin kha a hrawhtu sinak phunkhat a si. Cutikah nangmah cu na dawtmi lungduh saduhthahnak hna kha asiningtein theih hngalh khawhnak na sungh asi. Zawnruah nak a ngeilo mi pakhat ah nangmah an hmuh kho men. Upatnak zong na sung rih lai.

Chuahkeh Karhternak Ṭuanvo

Chungkhar ngei hna nih abiapi bikmi ṭuan vo pakhat cu fanu / pa laksawng hmuh le an nih kha zohkhenh ding rian nasi.

Pathian pekmi fanu fapa laksawng hna kha cohlang in an ṭhanter lai. Ci peh karhternak kha a ral chanhmi tuahser nak paoh paoh cu phung ning an si lo. Fapawi khamhnak, fahrawhnak hna cu anganmi saulnak an si. Pathian khuakhannak asimi tefa tampi in ngei u law pungzam u (Gen 1: 28) atimi timhtuahnak kha a ralchanhmi asi.

   Innchungkhat le fapawi khamhnak

Mikip nih hin ahohmanh nih hrawk kho lomi chuahpimi (kokek) minung nawlngeihnak tinvo kan ngei dih. Cu nawlngeihnak tin vo hna ah “Minung Nunnak nawl” hi abiapibik mi a hram pi asi. Minung nunnak nawl kha minung asimi vialte nih upat awk asi. “Zeicah tiah minung nunnak cu a sung tuk ca asi. Minung cu Pathian nunnak he aa lomi kan si. (Gen 1:27). Cucaah a sunglawi tukmi minung nunnak kha that ding asi lo. (Exo20:13).

 Minung kan ti tikah titsa muisam thleidan lo, arum sifale a dot thleidan nak umlo, nu pa thleidan lo, vawleicung i a ummi minung dihlak hleiah hring rih lomi (pawi lio) mi ngakchia zong an i tel dih. Cucaah Bupi Canon upadi, C.1398 ah cun “Ngakchia note paoh nih hring i nunnak nawl an ngeidih” tih fiangtein a langhter.

1994 – Kum, October thla ah “Vawleicung fapawikhamhnak meeting kha Pope John Paul -II nih ralring pekin a chimmi cu, “Fa apawi hramthawkte in minung nih nunnak kha lungawtom lo in upat lai i a khamh a kilven lai.” Amah i “Minung pakhat sive nak nawl, minung covo le a dang nawlngeihnak hna kha afehter lai. Cu nawlngeihnak hna lakah ahohhmanh nih a hrawh khawh lomi ngakchia note nunnak nawl zong aa tel ve. Cozah lei nih minung pakhat cio tinvo, nawl ngeihnak kha humhimnak le ṭhanchonak um dingin aṭha bik lam in tuah ding ṭuanvo angei. Mi pakhat cu, Za longtein thimnak nawl, konglam langhter nak le minung covo (nunnak nawl) kha ralchanh in tuah khawh a si lo. A nungmi sinak nawl kha upatnak cu luatte in umnak nawl telh in, a dang nawl ngeihnak vialte ahrampi asi, tiah fiangfaite in arak chim.

Pope John Paul -II chimnak bangin mikip i kokek minung Covo cu “cu nungmi sinak nawl” kha asi ko. A nungmi sinak nawl aum tilo ahcun a dang nawl ngeihnak hna cu sullam angei ti lai lo. Cucaah “a nungmi sinak nawl kha mikip nih kan tlaihchan cio nak asi.

Amah ca ah hringrih lomi, sualnak ngeih lo ngakchia note hna i a nung mi sinak nawl kha upat in man sung ah nan chiah lai. Mah nih zalongte in i thimnak ruangah sual ngeilo ngakchia note hna an nunnak an sungh cu hruh hrangmi mithat lainawng asi ti kha philh awk asi lo.

Voihnih nak Vatican pumhnak nih cun fapawi hrawhnak le ngakchia note hna thahnak cu chim khawh lo tiangin a nganmi sual nganpi asi, tiah a ti.