Thluachuah le Thlachiat

Ahmasa ahcun, thluachuahnak hna cu khuaruahhar an si i an hrut ngai. Zeitindah sifakmi hna cu thluachuah an hmuh, rawl a ṭammi hna cu thluachuah an hmuh, a ṭapmi hna cu thluachuah an hmu, Jesuh ruangah hlawtmi hna cu thluachuah an hmuh tiah na ti khawh? Asinain Missa pakhat ah Cathiang dangdang kan rel tikah, pakhat le pakhat ceunak le sullam an pek. Prophet Jeremiah (17:5-8) nih minung aa bochanmi le taksa in thazaang a kawlmi paoh cu chiatserh an si i Bawipa aa bochanmi le Bawipa aa ruahchanmi cu thluachuah a hmumi an si tiah a kan chimh. Salm (Salm 1) ah thlacamnak in lehnak a si zungzal i Bawipa ah aa lawmmi cu thluachuah an hmuh i thei a tlaimi thingkung bantuk an si i miṭhalo hna cu thli nih a ṭhek hna tiah a kan chimh. Jeremiah le salm nih, a tawinak in a chim ahcun, nunnak lam pahnih a um ti kha a kan chimh. Na nunnak ah Pathian umlo in maw asiloah Pathian he maw na um lai? Pathian he na um ahcun thluachuah na hmu lai.

Thluachuahnak hna nih Jesuh mithmuh ah ahodah thluachuah a hmumi a si i ahodah Jesuh mithmuh ah thluachuah a hmu lomi a si ti kha a kan chimh. Matthai nih Jesuh thluachuahnak kong a ṭialmi (Matt 5:1-12) kha na hngalh deuh men lai, cuka ahcun Jesuh nih Tlang cungah a thluachuahnak bia a chim (Matt 5-7) i thluachuahnak vialte nih thluachuah a hmumi hna kha a langhter hna i Luka ah Jesuh nih tlangpar vawlei ah phung a chim, cun thluachuahnak pali le ngaihchiatnak bia pali in a zulmi hna kha a chimh hna. Nihin ah Luka (6:17-49) chung i Jesuh Tlangcung Cawnpiaknak chungin a ṭhencheu kan ngai.

“Nannih sifakmi hna lunglawmmi nan va si dah, Pathian Pennak cu nanmah ta a si.” Sifak si cu thluachuah taktak a si maw? Matthai chungah thluachuahnak nih thlarau leiin sifakmi cu thluachuah an hmu tiah a ti. Mah nih Luka chung i kan relmi hngalhthiam awkah a kan bawmh men lai. Sifak sinak nih thlarau sifak sinak, cucu Pathian i bochannak le Pathian bochannak ah a bawmh ahcun thluachuah a si. A panganak thluachuahnak hmun ah, Luka nih ngaihchiatnak asiloah ralrin peknak bia a ngei: nannih mirum hna caah ngaihchiatnak nan ton lai, zeicahtiah nan hnemhnak nan hmuh cang. Thil tampi ngeihnak nih Pathian sinin a pialter ahcun thluachuah a si lo. Hi ram hi a sifak lio ah Pathian caah caan a ngei i a rum cangka in Pathian caah caan a um ti lo. “Pathian Pennak cu nanmah ta a si caah sifakmi nannih cu lunglawmmi nan va si dah!

“Nannih cu atu ah nan khim lai caah nannih cu thluachuah nan hmu.” Rawl ei cu thluachuah taktak a si maw? Matthai chungah thluachuahnak nih dinnak a rawl a ṭammi le a ti a halmi hna cu thluachuah an hmu tiah a ti. Mah nih Luka chung i kan relmi hngalhthiam awkah a kan bawmh men lai. Rawlṭamnak nih Pathian a herhnak a hngalhter ahcun thluachuah a chuahpi. A paruknak thluachuahnak hmun ah, Luka nih ngaihchiatnak asiloah ralrin peknak bia a ngei: “atu ah nan khim cangmi nan caah ngaihchia a si, zeicahtiah nan rawl a ṭam lai.” Kan herhmi thil vialte ngeihnak nih Pathian philh a kan hruai ahcun, caan a phan lai, hi nunnak ah a si lo ahcun, a ra laimi nunnak kan luh caan te ah, kan thlarau rawlṭamnak kan hngalh lai. Cucaah thianhnak hmun i a ummi thlarau hna caah thlacamnak cu a biapi tukmi a si, zeicahtiah vancung an kalnak ah bawmtu dingah kan thlacamnak kha an i bochan caah a si.

“Atu ah a ṭapmi nannih cu lunglawmmi nan si, zeicahtiah nan nih lai.” Ṭah cu thluachuah a si taktak maw? Tutan ah Matthai sinin theihhngalhnak kan hmu maw?  Cuka ahcun ngaihchiatnak a ngeimi hna cu thluachuah an hmu tiah kan rel sawhsawh. Sihmanhsehlaw, ngaihchiatnak/ṭahnak cu Pathian a hlawtmi vawlei dirhmun caah ngaihchiatnak tiah hngalhthiam a si tawn. Vawlei nih Pathian biak, Pathian upat, Pathian dawt timi a auhnak ningin a nung lo ti na hmuh caah na lung a fak ahcun, hi ram nih Pathian a lakmi aa mernak ah na thin a phang i na lung a fak ahcun, Pope St. John Paul II nih a chan lio ah vawleicung ah sualnak a tam deuh tiah a chimmi bia kha na philh lo ahcun, na nunnak ah Pathian dawtnak le dawtnak na ngeih caah thluachuah na hmu. A pasarihnak thluachuahnak hmun ah, Luka nih ngaihchiatnak asiloah ralrin peknak bia a ngei: “atu ah a hnihmi nan caah ngaihchia a si lai, zeicahtiah nan ngaih a chia lai i nan ṭap lai.” Mi nih Pathian kha a hmuh awk a simi an pek lo ahcun, hi thil hi an ngaihchih caan a phan lai. Pathian cu zaangfahnak le zawnruahnak in a khat caah kan i lawm.

“Mi Fapa ruangah mi nih an in huat hna i, an in hlawt hna i an in serhsat hna i, Mi Fapa ruangah nan min kha a ṭhalo tiah an in ti hna tikah, lunglawmmi nan va si dah.” Vawleicung ah Pathian hlawtmi a tamtuk caah, na zumhnak ruangah a lam phun khatkhat in hlawt na si lai cu hrial khawh a si lo nain Pathian zumhnak na ngeih caah thluachuah na hmu. A pariatnak thluachuahnak hmun ah, Luka nih ngaihchiatnak asiloah ralrin peknak bia a ngei: “an pupa hna nih profet deu hna kha cuticun an rak tuah hna caah mi vialte nih nan kong an in thangṭhat hna tikah nan caah ngaihchia a si lai.” Nal profet hna nih mipi sinah theih an duhmi kha an chimh hna i cucaah mipi nih an uar hna, asinain Pathian aiawh in bia an chimmi a si lo.

Nunnak lam pahnih a um: nunnak pakhat ah Pathian he maw asiloah Pathian um loin le na nunnak ah Pathian he na nun ahcun thluachuah na hmu lai.