22.8.2025 Friday Reflection

Bible: Ruth. 1,3-6, 24-26,22/ Psalm 145:5-10/ Maṭ 22:34-40

Nawlbia nganbik

Lehthahnak puai i a donghnak lei ṭhen ah, hnatlaknak i thlennak ah, nuva hna nih hitihin thla an cam ṭi: “Maw Bawipa, nihin thawkin hmailei ah thihnak nih a kan ṭhen hlan tiang, chiat ah chiatkhat, ṭhat ah ṭhatkhat, rum ah hrumṭi, paam ah paamṭi, dam caan le zawtfah caan ah lungkhat thinkhatte kan si khawhnak lai run kan bawm ko. Tiduhnak cu hnangamnak asiloah harnak in hmunkhat ah an um lai i pakhat le pakhat kha thihnak lawng nih an i ṭhen khawh lai tinak a si.

Nihin thawngṭha ah Jesuh cu zeidah a nganbik nawlbia a si tiah hal a si i Jesuh nih Nawlbia dihlak (Moses nih a aiawhmi) le profet hna (profet Elijah nih a aiawhmi) aa hngatmi pahnih a langhter: cucu Pathian dawtnak le innpa dawtnak a si. A ngaingai ti ahcun Hebru Cathiang (Biakam Hlun) cu Nawlbia le Profet hna lawng si loin thawchuah hnawhmi cauk pathumnak, “Caṭialmi” zong aa tel. Judah mi hna nih an Cathiang kha an chim tikah, “TaNaK,” asiloah Torah (Nawlbia), Nebiim (Prophet) le Kethubim (Caṭialmi) hna tiah an auh. Asinain, Cathiang dihlak kha “Nawlbia le Profet hna” tiah auh cu phung a si.

Hi nawlbia nganbik pahnih hi, nuva hna bantukin, pakhat le pakhat ṭhen khawh lomi an si. Pathian dawtnak ah i pekchanhnak nih innpa dawtnak he aa pehtlaihnak ah sullam le biatak a hmuh khawh.

Cucaah hi dawtnak nawlbia ngan pahnih kongah kan ruah awk a simi thil pahnih: a um.

Pakhatnak cu, Pathian pakhatnak ah chiah hi a si. Farasi pawl nih Torah asiloah Biakam Hlun chung i a hmasabik cauk panga ah nawlbia 613 an rak hmuh. Cu chungah, 248 cu a ṭhami an si: “Na tuah lai…” tiah an ti i 365 cu a ṭhalomi an si: “Na tuah lai lo…” tiah an ti.

Jesuh i lehnak cu phunhnih a si. A hmasabik ah Deuteronomy 6:15 ah a hun i mer: “Bawipa na Pathian kha na dawt lai …” Mah cu Judah mi hna nih an theih ciami a si, zeicahtiah “Shema” tiah auhmi thlacamnak ah nikhat ah voi zeimawzat an rel i an innka tung vialte ah an ṭial i an cal hmanh ah an chiah. Kannih caah cun, Pathian cu kan sertu le kan tlanhtu a si caah kan nunnak ah pakhatnak ah a um awk a si ti kha a zungzal in a kan theihtertu a si. Pathian nih kan cungah nawl a ngei. A cungah zeizong vialte leiba kan ngei. Kan ngeihmi thil vialte hi amah laksawng a si. Pathian kha kan nunnak ah pakhatnak ah chiah timi cu kan ni chung i aṭha bikmi caan kha Amah sinah thlacamnak caah chiah le Amah dawtnak in kan nunnak caan paoh ah a duhnak nunpi i, zuam tinak a si.

Cun a dang pakhat cu, midang cungah aa hngatmi a si. Jesuh nih cun Leviticus 19:18 ah kan hmuhmi nawlbia kha a hun i mer: “Na innpa kha na dawt lai…” Nawlbia pahnih kha pakhat tel loin a tling kho lomi lam in a fonh hna. Amah muisam keng in sermi minung dang dawt loin Pathian dawtnak a um kho lo. Cun innpa dawtnak zong a thiangmi le a thiantermi Pathian dawtnak tel loin a um kho lo. Innpa dawtnak nih keimah timi nakin midang kha abiapi deuh ah chiah a hau. Midang cungah lungthin ngeih hi kan i lawmhnak le kan tlamtlinnak caah a biapi bikmi a si. Midang dawt timi cu an ṭhatnak taktak kawl, Bawipa dawtnak in an rian ṭuan kha a si. Kanmah le kanmah chungin kan chuak i kanmah le kanmah kan i dawtnak le kanmah le kanmah kan i dawtnak a kau lomi duhnak leng tiang kan zoh a hau. Ahmaanmi dawtnak kan ngeih deuhdeuh tikah, kan nunnak cu a tling deuhdeuh lai.

Mithiang Paul bia hi ruat hna u sih: “A hmunmi thil pathum an um, zumhnak, ruahchannak le dawtnak a si i a ngan bikmi cu dawtnak a si.”