Nau Hrawhnak tha a Pemi hna

NUNNAK KHA PATHIAN NIH A NGEIH

Minung kha Pathian nih a rak ser, nunnak a rak pek. Cuccah mikip i a nungmi sinak nawl cu Pathian pakhat lawnglawng nih a ngeih/uk (Deut. 32:39).
Cairo khua i rak tuahmi vawleicung milu tuak awk rian tonpumhnak ah Mother Theresa nih a rak chimmi cu; 

“Nunnak cu a nung Pathian nih pekmi aa dawhbik mi laksawng a si. Cucaah ‘nunnak’ kha mah duhpaoh in a thatmi raltuknak hna, ṭhihphaihnak hna, nau hrawhnak hna kha vawleicung ramkip ah kan hmuhmi cu lungfahtuk a si. Anganbik minung nunnak a thatmi thil cu nau hrawhnak hi a si” tiah keimah nih ka chim ngam. Minung nunnak a hnuhṭhan khotu cu, minung nunnak a rak sertu Pathian pakhat lawnglawng a si. Ka nu siseh, ka pa siseh, sibawi siseh, tonpumhnak nih hin si ko seh, rampi nih siseh ahohmanh nih lak ṭhannak nawl a ngeilo, timi a phi a rak chuahter.

American i thlacamnak pakhat zongah Mother Theresa nih Daihnak i abiapibik sualnak tuahtu cu nau hrawhnak asinak kong kha a tanglei bantukin a rak chim.

Nihin, daihnak a hrawktu sualnak tuahtu cu ‘nau hrawhnak’ hi a siko. Nau hrawhnak paohpaoh cu nunnak bawi Pathian Jesuh hnon a si, tiah a ti. Nau hrawhnak cu ngakchiano hna minung sinak al kha a si ko.

“Pumpak minung sinak hnatlakpi lo alnak cu adang lainawnnak nawl kha a si. Nau hrawhnak a onhmi zeibantuk upadi siko seh, a hrampi ahcu Democracy he a ralchanh mi a si i Democracy ṭihnun a si” tiah Pope John Paul II nih a ti.
Democracy phungning kha ṭihnun a ra siter cang ahcun mah duh tein daihnak kha ṭihnun a siter lai ti a fiang ngai ko.

Pope John Paul II ṭhiamṭhiam nih ram hruitu hna kha ziaza le ṭhanchonak kongkau a rak chimh hna nakah;

Daihnak kha a hrawhmi thil nganbik cu nau hrawhnak lawnglawng hi a si tiah ka pom. Aruang cu nau hrawhnak cu sualnak ngeilo ngakchia hna kha raldohnak a si i a nu pumpak hrimhrim nih a thahmi a si. Bianaah nu pakhat nih amah hrinmi fa thahnak nawl kha kan pompiak a si ahcun, midang hna kha zeitindah pakhat le pakhat i that hlah u, lainawng hlah u, tiah kan ti ngam cang hna lai? tiah biahalnak a rak tuah.

Nau hrawhnak rian kha, Pope John Paul II nih “Thihnak Hellram (Hades) nunphung” tiah min a pek. Amah ṭhiamṭhiam nih “Nunnak Bia Cathluan” ah Ahopaoh minung nunnak zuanhnawhnak cu Pathian pumpak kha zuanhnawh a sinak kong le, a pa siseh, a nu siseh, a hawikom siseh, sizung ah ṭuanvo a ngeimi sibawite siseh, nau hrawhnak ah tha a pemi hna cu lainawng sualnak he aa pehtlaimi an si tiah fakpiin ralring a pek. Cuve bangin minung nunnak hrawhnak cu daihnak hrawh zong a si.

Pope Paul VI nih;
“Nunnak a ralchan mi sualnak paohpaoh cu daihnak zuanhnawhnak a sinak kong” kha fakpiin ralring a rak pek. Khi bantuk a si caah a phukip, ramkip, minung kip cu minung nunnak khamawk ṭuanvo an ngei dih– “Nannih cu, daihnak kha hmuh nan duh ahcun minung nunnak kha kham hna uh” tiah a rak timi Pope Paul VI bia kha kan philh awk a silo. Cu a si caah Khrihfa kip, minung kip nih daihnak caah kan tuahthawk dingmi cu ‘nau hrawhnak’ kha kan ralchanh lai i hrin hnga dingmi sualnak ngeilo hmailei caan hrinmi fanu/pa mansung lungvar hna kha khampiaknak tuah awk rian a si.

Ahnubik ah kannih nih kan philhloding mi cu “Mi va that hlah” (Mt. 19:18) timi Pathian Nawlbia kha a si. Mikip nunnak kha Pathian nih a uk (Job. 12:20). “Mah duhning paoh in um khawhnak caah pawpichung semka, ngakchia no nih thahnak a in piak lai timi biachahnak cu a niamtuk” tiah Mother Theresa nih a rak chimmi bia kha thukpiin kan ruah ding a si.

Pope John Paul II le US President Clinton

Catholic nu/pa paoh cu innchungkhar kongkau i, a thiangmi ṭuanvo pakhat a simi fanu fapa karhternak, cipeh karhternak he a ralchanh mi nau hrawhnak lengah, phungninglo ningcang (phungphai) hna in naupawi khamnak telhin zeibantuk tuahsernak hmanh kha a tuah si ahcun Pathian hmaiah chiatnak (sualnak) tuah a si i Pathian thluachuah alnak a si.
Raltuknak hna ah minung an thihmi kha biapi ah chiah, ralchanh in chimcio awk ṭuanvo kan ngeih bantukin sualnak a ngeilo mi ngakchia a sing tampi kha a thah liomi naupawi hrawhnak (abortion)  hna zong ralchanh peng i hrinrih lomi, sual ngeilo ngakchia hna nunnak kha kan khamcio hna lai. Naupawi hrawhnak kha ram cheukhat hna nih phungning upadi sinakin nawl an ohnmi cu “lai nan nawng lailo” timi Pathian upadi ralchanhnak a si i, thihnak nunphung kha thapeknak a si fawn.

Naupawi hrawhnak kha phungning in nawl onhnak cu nau hrawhnak a karhter. “Italy ram ngandamnak zung nih a ruahdamh ningin kum fate nau hrawhnak singthum (300,000) a um” tiah a ti. (Cf. Petrus, September, 1980, P.172).

1967 kumah phungning in nau hrawhnak upadi a ra chuak hnuah Britain (England) ram ah kumkhat nakin kumkhat, nau hrawhnak a karh chinchin. 1968 kumah (25,000) in 1973 kum ahcun (170,000) a rak si. (Cf. Art. Abortion is Always Wrong in ‘sign’, September 1978, P. 20-22).

American ramkomh ah, 1969 kum ahcun singsarih (700,000) ah a ra kai. Sweden ramah 1963 kumah nau hrawhnak dihlak fonh voi (3,528) a rak si i 1970 kum ahcun voi (16,038) tiang a rak karh. (Cf. L’Osservatore Romano, ed. English, May 20, 1975, P. 7).

1987 kumah, American ah nau hrawhnak voi (1,354,000) a rak um. 1988 kumah Poland ramah voi (105,333) a rak um i India ramah voi (596,345) a rak si tiah cekhlatnak ca ningin kan theih. (Cf. Catholic International Vol. 6, June 1996, P. 279).

Cuticun nau hrawhnak tlawmtam cu kum tlawmpal a rak rauh i vawleicung huap nau hrawhnak cazin aa tel rih lo. Tuchan ahhin zatuak a karhdeuh lai. Hi thihnak Hell nunphungpi cu minung nun phunglam, minung huham le minung nawl ngeihnak a zuancawh i a ṭhihphaih lio a si, ti kha minung a simi paoh nih kan philh awk a silo.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *