MITHIANG THOMAS AQUINAS

Thursday, January 28, 2021
St. Thomas cu chan pakhat ah arak laar mi Theology fimthiam hna chung ah pakhat a si ve. AD 1225 kum Nepal khua pawng Aqui khua mi Bawiphun chungin arak chuak. Monter Casino i Benidict Zateih Sianginn ah hmasabik ca a cawn hnu ah Nepal University ah a dot sang deuh mi fimnak a rak cawng. Cu khua i phungchimbu kha a tlaihchan i kum (19) a si ah St. Dominic Zateih phu Angkifual an pek. Arummi St. Dominic Zateih phu ah luhter a duh mi a nu le a pa cu an thin a hung i Siangpahrang inn ah thongtla bangin hramhram in an rak auh ṭhan. St.Thomas cu Pathian i a Kawhauhnak awthawng pehzulh khawhnak ding a thazaang zorter thluahmah dingin ttumchuk dingah a u le nih amah khaan hmete chungah nungak pakhat kha an khumhpiak. Asinain Thomas cu meifar aa lak i mah nungak nu kha lengah a ṭhawl. Kumhnih (2) a rauh tikah thong an thlak hnu ah a chungkhar nih a bu chung kalṭhannak nawl an pek.
1245 kum ah St. Thomas cu Paris khua ah St. Elbertian fimnak cawn dingin an rak thlah. Dai tein a um thiamnak le rumra a ngeingai mi a pumrua hna ruangah “Cawhrut” tiah a min an thlen piak. St. Elbert nih Thomas hawile hna kha sual a phawt hna, “Nanmah hna nih Thomas kha cawhrut” nan ti. Asinain a nih cu, “a aw kha vawleicung lamhlapi hmuntiang nih an rak theih te lai,” tiah a ti hna. Degree a hmuh hnu ah St. Thomas cu ramkip hmunkip ah fimthiamnak thlacamnak hna le toidornak hna kha tette he a chim i a cawnpiak hna. Keimah cu cauk tampi rel i cawnnak nakin Vailamtung hram ah tamdeuh ka rak cawng tiah a rak chim tawn. 1266 kum ah Summa Theologiae cauk kha ṭial hram a rak thawk. A rak ṭialmi cauk hna lak ah Theology he pehtlai mi cauk nih “Thomas, … nangmah cu ka konglam kha ṭha ngai in na ṭial. Zeibantuk minung sidah na duh?” tiah a hal tikah, Thomas nih “Nangmah hlei in a dang zeihmanh ka duh lo” tiah a rak leh.
Thomas Aquinas cu nikhat chung kha thlacamnak lawng deuh in caan a hman i a chel ahcun thlacamnak chungah a molh ṭheu. 1271 kum, St. Nicholas puai ni i Missa a tuah lio ah Vancung in biathlam pakhat a hmuh. Cu ni thawk in zei cauk hmanh ṭial tiloin a hawile kha “Ka rian a dih deng cang. Pathian nih biathlam a ka hmuhter hnu ah cun ka rak ṭialmi cauk vialte cu Facangzi bantuk in ka ruat cang hna,” tiah a chimh hna. 1274 kum, Louis khua a kal nak lam ah fakpi in a zaw i sathau thiangthuhnak Sacrament an pek. Bawipa thisa a hlaan nak ah “Na salpa Thlarau kha a ngeitu ka pa, Na sal ka si ko. Ka cawnnak vialte, ka hliphlau nak le ka rian hna cu nangmah kan dawtnak thawngin a chuakmi lawng te ansi,” tiah a au pi. Nihnih a luan hnu, kum 49 lawng a si rih mi Thomas cu a rak thi. Kum 1323 ah mithiang sinak an pek i 1880 kum ah Sianginn hna zohkhenh tu a si tiah an thanh.