Chin ramkulh he aa thlakmi thlairawl le thingkung cawhpawlh in cinnak
Phungning in Lothlawhnak
Chin ramkulh cu tlang tamnak hmun a si caah thlaici cin rianṭuannak ah nunphung ningin lothlawhnak rian lawnglawng kha biapi ah chiah i an ṭuan cio. Lothawh rianṭuannak cu tupi le thingram dihlak kha vah, thianh dih a si caah thingram lothlawhnak, thlairawl hna kumkhat ca lawnglawng cin khawhnak, thlawhmi lo, ti nih a einak ruangah vawlei ṭolnak lawng si loin pawngkam i kokek lothlawh phungning zong a rawhter.
Cucaah kannih Chin ramkulh caah caansau cinthlaknak phungphai a karhnak ding ruahchan in hi thlairawl le thingkung cawhpawlh in cinnak kha hngalhternak kan tuah hna.
Thlairawl le thingkung cawhpawlh in cinnak timi cu ti-vawlei le kokek lothlawh phungning kha kilven ding, hmunum hna i hruk-aih eidin chappiak ding le catlo phaisa luhnak ding ruahchan in thingram, thingkung hna kha thlairawl hna he hmunkhatte in cawhpawlh cinnak in thingram hna a ṭhat ṭhannak ding caah tuahmi thlaici cinnak phungphai pakhat a si.
Thlairawl le thingkung cawhpawlh cinnak phungphai (ningcang) ah tupi thingkung hna kha kumsau (a siloah) kumkhat chungah ei khawhmi thlairawl hna he siseh, saram (saṭil) rawl a simi thingkung hna, ram hna, Pe (bete) a phunphun hna he cawhpawlh in cin a si.
Chin ramkulh cu a saannak pe a thlaunak ningin thlairawl phun zong kha thim i cin thiam a hau ve. Bianaah a saannak pe 1000 le 3500 karlak ah lo hmun thiang tein hau, vah siseh law zawngṭah, torebaa sendaang muici, fangvoi, fatun sen, fatun aihre le pe phunphun hna cin khawh a si.
Zawngṭah kha kungkhat le khat karlak pe 30 le tlang khat le khat kar pe 30-40 tiang chiah piak lawngah, a lawnnak hmun hna ah a dang khuacaan thlak thlairawl hna cing khawh a si lai.
A sannak pe 3500 – 6000 kharlak ah lo hmun thiang tein vah a si ahcun thawpat, coffee, tore baa, fangvoi, aalu, tisik anhnah le pe phunphun cin khawh a si.
Thawpat kha kungkhat le khat kar pe 30 hlat le tlang khat le khat pe 30-40 hlat tiang chiahpiak lawngah, a lawnnak hmun hna ah a dang khuacaan thlak thlairawl hna cin khawh an si lai.
Coffee le torebaa hna i an ṭhat deuhnak cu naidem tangah cinkhawh an si caah lo hmun vah tikah a dihlak in hau dih loin thingkung hna kha naidem a herh zat lawng zorter (hau) in cin khawh a si.
Thlikhammi thingkung sinak in ruakung hna kha a chennak paoh ah cin khawh a si. A huap piin chim ahcun thlairawl thingkung cawhpawlh in cinnak cu phun (3) in ṭhen khawh a si.
Cu hna cu a cunglei zuk hmanthlak in ka langhter.
(1) Thlairawl le thingkung cawhpawlh in cinnak phungphai (ningcang)
(2) Thingkung le saṭil tlonnak (ramphong) cawhpawlh in cinnak phungphai (ningcang)
Tupi (Thingram)
Satil zuatnak / cinthlaknak
(3) Thlairawl, thingram (tupi), saṭil tlonnak (ramphong) cawhpawlh in cinnak phungphai (ningcang)